خوردن: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خوردن''' واژه ای است /xwardan/ مصدری به معنای خوردن. | '''خوردن''' واژه ای است /xwardan/ مصدری به همان معنای میل کردن در فارسی ولی با تلفظ متفاوت. نحوه ادای واژه خوردن و مشتقات آن در گویش دزفولی مشابه فارسی قدیم است و در تمامی متون و ادبیات فارسی کلاسیک به صورتی که در گویش دزفولی بیان می شود به کار می رفته است. | ||
==افعال مرکب== | |||
خوردن در ترکیب با برخی کلمات دیگر افعال مرکب می سازد: | |||
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto" | |||
! فعل || فونتیک || معنی | |||
|- | |||
| [[مغله]] خوردن|| /maġla xwardan/ || غلت زدن | |||
|- | |||
| [[پیت]] خوردن|| /pét xwardan/ || به خود پیچیدن | |||
|- | |||
| [[لر]] خوردن|| /ler xwardan/ || دور خوردن | |||
|} | |||
==ضرب المثل== | ==ضرب المثل== | ||
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۵۸
خوردن واژه ای است /xwardan/ مصدری به همان معنای میل کردن در فارسی ولی با تلفظ متفاوت. نحوه ادای واژه خوردن و مشتقات آن در گویش دزفولی مشابه فارسی قدیم است و در تمامی متون و ادبیات فارسی کلاسیک به صورتی که در گویش دزفولی بیان می شود به کار می رفته است.
افعال مرکب
خوردن در ترکیب با برخی کلمات دیگر افعال مرکب می سازد:
| فعل | فونتیک | معنی |
|---|---|---|
| مغله خوردن | /maġla xwardan/ | غلت زدن |
| پیت خوردن | /pét xwardan/ | به خود پیچیدن |
| لر خوردن | /ler xwardan/ | دور خوردن |
ضرب المثل
- شوم شو ضرره مغله خوری سحره /şüm-e şow zarara, maġlé xwari sahara/ به معنی شام شب ضرر است، یک غلت بخوری صبح می شود .
صرف فعل
تمامی اشکال استفاده از این مصدر به شرح زیر می باشد:
| صرف دزفولی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | خوَردن | ||||||
| بن ماضی | خوَرد | ||||||
| بن مضارع | خوَر | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | خوَردُم | خوَردی | خوَرد | خوَردِیم | خوَردِی | خوَردِن | |
| استمراری | بِـخوَردُم | بِـخوَردی | بِـخوَرد | بِـخوَردِیم | بِـخوَردِی | بِـخوَردِن | |
| نقلی | خوَردُمَه | خوَردیَه | خوَردَس/خوَردَه | خوَردِیمَه | خوَردِیَه | خوَردِنَه | |
| بعید | خوَردَهبیدُم | خوَردَهبیدی | خوَردَهبید | خوَردَهبیدِیم | خوَردَهبیدِی | خوَردَهبیدِن | |
| التزامی (کاش/تردید) | خوَردهبُووُم | خوَردهبویی | خوَردهبووَه | خوَردهبووِیم | خوَردهبووِی | خوَردهبووِن | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | خوَردُمِه | خوَردیِه | خوَردِه | خوَردِیمِه | خوَردِیِه | خوَردِنِه | |
| مستمر | داشتُم بخوَردُم | دوشتی بخوَردی | داشت بخوَرد | داشتِیم بخوَردِیم | داشتِی بخوَردِی | داشتِن بخوَردِن | |
| مضارع | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | خوَرُم | خوَری | خوَرَه | خوَرِیم | خوَرِی | خوَرِن | |
| اخباری | بخوَرُم | بخوَری | بخوَرَه | بخوَرِیم | بخوَرِی | بخوَرِن | |
| مستمر | دارم بخوَرُم | دوری بخوَری | دارَه بخوَرَه | دارِیم بخوَرِیم | دارِی بخوَرِی | دارِن بخوَرِن | |
| التزامی | خوَرُم | خوَری | خوَرَه | خوَرِیم | خوَرِی | خوَرِن | |
| دعایی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| خوَرایام | خوَرویی | خوَرا | خوَرائیم | خوَرایِه | خوَران | ||
| دستوری | - | تو (تُ) | - | شما (شُمون) | - | ||
| امر | خوَر / خوَراد | خوَرِی | |||||
| نهی | مَخوَر / مَخوَراد | مَخوَرِی | |||||
| صرف دزفولی با فونتیک | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | xwardan | ||||||
| بن ماضی | xward | ||||||
| بن مضارع | xwar | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | xwardom | xwardi | xward | xwardém | xwardé | xwarden | |
| استمراری | bexwardom | bexwardi | bexward | bexwardém | bexwardé | bexwarden | |
| نقلی | xwardoma | xwardiya | xwardas/xwarda | xwardéma | xwardéya | xwardena | |
| بعید | xwardah bidom | xwardah bidi | xwardah bid | xwardah bidém | xwardah bidé | xwardah biden | |
| التزامی (کاش/تردید) | xwardah buwom | xwardah bui | xwardah buwa | xwardah buwém | xwardah buwé | xwardah buwen | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | xwardomé | xwardié | xwardé | xwardémé | xwardéyé | xwardené | |
| مستمر | dāştom bexwardom | dowşti bexwardi | dāşt bexward | dāştém bexwardém | dāşté bexwardé | dāşten bexwarden | |
| مضارع | من (mo) | تو (to) | او/آن (u/üān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | xwarom | xwari | xwara | xwarém | xwaré | xwaren | |
| اخباری | bexwarom | bexwari | bexwara | bexwarém | bexwaré | bexwaren | |
| مستمر | dārom bexwarom | dowri bexwari | dāra bexwarَa | dārém bexwarém | dāré bexwaré | dāren bexwaren | |
| التزامی | xwarom | xwari | xwara | xwarém | xwaré | xwaren | |
| دعایی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| xwarāyām | xwaroi | xwarā | xwarāyém | xwarāyé | xwarān | ||
| دستوری | - | تو (to) | - | شما (şomün) | - | ||
| امر | xwar | xwaré | |||||
| نهی | maxwar | maxwaré | |||||